Derin Tarih Ekim 2022
1917 Ekim Devrimi
Derin Tarih Ekim 2022
Aslında Devrim süreci bir yönüyle “basit” bir şekilde gerçekleşmiş, 40-50 kadar can kaybı olmuştu. Fakat Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (S S C B) kuruluşundan çöküşüne kadar devrim günü pek böyle anlatılmamıştı. Uyarlanan resmî tarihte binlerce Petrograd halkının toplara, tüfeklere, yangınlara karşı durduğu, ardından saraya kahramanca hücum ettiği destansı şekilde anlatılmış; ressamlara o geceyi anlatan tablolar yaptırılmıştı. Koca bir yalan, yıllarca bir propaganda malzemesi olarak kullanılmıştı. Derin Tarih bu sayısında Rusya’da üç asır hüküm süren Romanov hanedanının tarihe gömüldüğü ve yeni bir sayfanın açıldığı bir devrim olan Ekim Devrimi’nin detaylarını gözler önüne seriyor...
“1917 Ekim Devrimi” dosya konusunda ilk olarak Prof. Sean McMeekin ile devrime karşı en inatçı direnişin köylülerden geldiğini konuşurken Norman Stone Rus Devrimi’nin Türk mirasının hâkim olduğu coğrafyadaki tesirlerine değindi. Gazeteci, Araştırmacı-Yazar Mehmet Poyraz devrimin getirdiği açlığı ve açlıktan ölen milyonların acı tablosunu çizerken Prof. Dr. Nadir Devlet, Türk İstiklâl Harbi’ndeki Bolşeviklerin yardımını yazdı. Son olarak Araştırmacı-Yazar Yusuf Sami Kamadan “Millî Mücadele sırasında Stalin’den nasıl para yardımı alındı?” sorusunu Dr. Rıza Nur’un tespitleriyle cevaplandırdı.
“Yardımlaşma” özel dosyasında ise Prof. Dr. Mustafa Alican Selçuklu vakıf geleneğini anlatırken Samet Tınas Osmanlı’nın Cumhuriyet’e hediyesi olan insanî yardım seferberliği geleneğini kaleme aldı. Taha Kılınç Baybars’ın Şam’a hediyesi olan Zâhiriyye Kütüphanesini yazarken Doç. Dr. Selim Argun Peygamberimiz (SAS) dönemindeki vakıf geleneğini satırlara taşıdı. Ayrıca iyilik öncülerinden Türkiye Diyanet Vakfı ve Kızılay yazıları da yardımlaşmanın önemine değindi.
“1917 Ekim Devrimi” dosyası ve “Yardımlaşma” özel dosyası haricinde ise Prof. fDr. İsmail Kara, Prof. Dr. Azmi Özcan, Prof. Dr. Fahameddin Başar, Prof. Dr. İsmail Güleç, Prof. Dr. İsmail Taşpınar, Prof. Dr. Adnan Demircan, Prof. Dr. Muharrem Kesik, Dr. Rıza Kurtuluş, Dr. Ahmet Uçar, Doç. Dr. Filiz Dığıroğlu, Mehmed Serhan Tayşi, Tarihçi-Yazar Arif Emre Gündüz, Tarihçi-Yazar Hüseyin Yürük, Tarihçi Beytullah İmzaoğlu, Tarihçi-Yazar H. Yıldırım Ağanoğlu, Araştırmacı İbrahim Bozbeşparmak, Elif Gülbaş, Deniz Çıkılı, Oktay Türkoğlu, Yazar, Sunucu-Tiyatrocu Mehmet Önder, Ahmet Yasin Çomoğlu ve Zeynep Günaydın gibi araştırmacı, yazar ve akademisyenlerden oluşan birçok kişi de birbirinden kıymetli yazılar kaleme aldı.
Derin Tarih ek kitap olarak bu ay, Ahmet Yasin Çomoğlu’nun transkribe ederek yayına hazırladığı, 1314 (1897) yılında Bursalı Mehmed Tâhir Efendi tarafından kaleme alınıp İkdam Matbaası’nda basılan Türklerin tarih boyunca çeşitli ilimlerde ortaya koyduğu ilmî müktesebatın hülasa edildiği Türklerin Ulûm ve Fünûna Hizmetleri isimli eseri ilk defa latin harfleriyle bütün okurlarına armağan ediyor.
Tarih okuyan şaşırmaz.