Edebiyatist Dergi 59.Sayı Mayıs-Haziran 2025
Edebiyatist Dergi 59.Sayı Mayıs-Haziran 2025
Editörden,
Türk-Macar ilişkileri kadim bir geçmişe sahip olup, birçok alanda birbirini etkilemiştir. Bu etkileşim alanlarından birisi de edebiyattır. Özellikle tarihi süreçte kurulan kültürel, askeri ve siyasi ilişkiler sayesinde dilde büyük bir etkilenme olduğunu ve günümüzde Macarcada birçok Türkçe kelimenin varlığını görmekteyiz. Bunun çok eski çağlardan; Hunlar, Avarlar, Kumanlar, Peçenekler ve devamında Osmanlı döneminden miras olduğunu biliyoruz. Türkler ve Macarlar arasındaki kadim geçmiş, tabiatıyla Macar edebiyatını ve Macar Türkoloji’sini özel bir konuma getirmektedir. Türkler ve Macarların tarihsel süreçteki birlikte yaşama serüveni ve Türkçeden alınan kelimeler bugünkü yakın ilişkilerin de esasını oluşturmaktadır. Ayrıca Avrupa’daki Türkoloji çalışmalarının Macaristan’da başlamış olması, bu ilişkilerin bilimsel bir temel kazanmasını da sağlamıştır.
Tüm bu ilişkileri göstermesi ve en güzel örneklerden birini teşkil etmesi bakımından, Macar edebiyatının önemli kalemlerinden, Macar Vatan Şairi Sándor Petőfi’nin “Talpra Magyar” (Ayağa Kalk Macar!) sözleriyle başlayan Nemzeti Dal adlı şiiri, birçok Türk şairini etkilemiştir. Tevafuk mu, tesadüf mü yoksa bilinçli bir hamle mi bilinmese de, Türk vatan Şairi Namık Kemal’in “Vatan Şarkısı” adlı şiirinin ilk mısraı da “Kalkın ey ehl-i vatan…” nidasıyla başlar.
Macar edebiyatı çerçevesinde Türk-Macar ilişkileri üzerine birçok şey yazılabilir. Amacımız Türk-Macar ilişkilerinin, birbirimizi tanıdıkça daha sağlam olacağı inancıyla, bu alandaki çalışmalarını artırmaktır. Ayrıca Türkiye ve Macaristan’ın ortak geleceğini bilgi, teknoloji ve yenilik üzerine inşa etme arzusuyla, 2025 yılını “Türkiye-Macaristan Bilim ve İnovasyon Yılı” olarak kutlanması kararına dikkat çekmektir.
Türkiye ile Macaristan arasındaki dostluk tarihi bağlar ve kültürel alandaki dostane ilişkiler, günümüzde ise artan karşılıklı üst düzey ziyaretler ve anlaşmalarla her alanda ilerleme kaydetmektedir. Bu vesileyle, Edebiyatist dergisinin 2025 yılı 59. sayısı “Macar Edebiyatı” -Türk-Macar ilişkilerinin birbirimizi tanıdıkça daha sağlam olacağı inancıyla- Türk ve Macar yazarlar Éva Csáki, Melek Çolak, Edit Tasnádi, Sevgi Can Yağcı Aksel, Balázs Szőllőssy, Yücel Namal, İsmail Doğan, Gökhan Dilbaş, Alev Duran, Fatma Çalik Orhun ve Edanur Çağlar’ın yazılarıyla hazırlandı.
YÜCEL NAMAL