Türk Edebiyatı Dergi 622.Sayı Ağustos 2025
Türk Edebiyatı Dergi 622.Sayı Ağustos 2025
Sevgili Türk Edebiyatı okurları,
Bu ay sayfalarımızın tamamını doğumunun 100. yılı dolayısıyla büyük şair Bahtiyar Vahapzade’ye ayırdık. Bahtiyar Vahapzade’nin dergimizle ilişkisi 1972 yılı Eylül ayında başlamış. 9. sayımızdan itibaren de yazıları ve şiirleri sayfalarımız arasında yer almış. Onun, Ahmed Schmiede aracılığıyla kurucumuz Şeyhülmuharrirîn Ahmet Kabaklı ile dostluğu da o yıllara dayanıyor. Dolayısıyla bu sayımızın, uçmağa varan bu iki abide şahsiyete bir vefa borcu olarak değerlendirilmesi gerekir. Bahtiyar Vahapzade yalnızca büyük bir şair değil, aynı zamanda Türk dünyasının bağımsızlık meşalesini ateşleyen bir fikir ve aksiyon adamıydı. Bu sayımızla, Sovyet rejiminin ağır baskıları altında dahi “Türk’üm” demenin bedelini göze alarak kalemini bir kılıç gibi kullanan, Azerbaycan’ı bağımsızlığa taşıyan yolbaşçısı olan Türkçenin ve Türk dünyasının bayraktarı B. Vahapzade’nin çok yönlü portresini sunmaya gayret ettik. Anar, büyük şair Bahtiyar Vahapzade’nin vefatının ardından yaşadığı üzüntüyü, şairle olan hatıralarını ve edebiyat dünyasındaki yerini dile getiriyor. Anar ayrıca Vahapzade’nin muğamla özdeşleşen mirasının daima yaşayacağını da belirtiyor. A. Yağmur Tunalı, Vahapzade’nin çileli hayatını, sanat ve millet ülküsünü, Türkçeye ve Türkiye’ye olan derin sevgisini kaleme alıyor. İsa Habibbeyli, Bahtiyar Vahapzade’nin lirizmine dikkat çekerek millî-felsefi şiirlerinin Azerbaycan’ın ve Türk dünyasının istiklal edebiyatına sunduğu katkıları anlatıyor. Yahya Akengin, Bahtiyar Vahapzade ile yıllar içinde kurduğu dostluğu, onun açık sözlü ve milliyetçi duruşunu, Türk dünyasına olan bağlılığını ve edebî mücadelesini kendi hatıraları eşliğinde naklediyor. Mitat Durmuş, Bahtiyar Vahapzade’nin şiirlerinde tarih, kimlik ve öteki kavramlarını nasıl işlediğini, özellikle Sovyet baskısı altında Azerbaycan Türklerinin yaşadığı kimlik bunalımını ve kültürel asimilasyon süreçlerine karşı şiir yoluyla nasıl direndiğini ele alıyor. Sabir Rüstemhanlı, şairin, halkın ruhunu dirilten, milleti yörüngesine oturtan bir fikir ve mücadele adamı olduğunu ifade ediyor. İsa Kocakaplan, Vahapzade’nin Türkiye’deki edebiyat çevreleriyle tanışma sürecini, Türk edebiyatı ve Türkçe konusundaki duyarlılığını ve özellikle klasik edebiyatı savunmadaki kararlı tutumunu anlatıyor. Nizami Caferov, Vahapzade’yi bir filozof olarak gördüğünü söyleyerek, onun eserlerinin ve fikirlerinin milletin tarihî, kültürel ve siyasi gerçekliğiyle iç içe olduğunu vurguluyor. Abuzer Bağırov, Vahapzade’nin hem bir edebiyatçı hem de mütevazı, saygılı bir insan olarak nasıl örnek bir figür olduğunu hatıraları eşliğinde ifade ediyor. Ejder Ol, Sovyetler Birliği’nin son dönemlerinde Azerbaycan’daki siyasi kargaşayı ve halk ile merkezi yönetim arasındaki gerilimi, Bahtiyar Vahapzade’nin nükteleri üzerinden naklediyor. Nilüfer Yıldırım, Bahtiyar Vahapzade’nin şiirlerinin hem bireysel hem toplumsal sorumluluk ekseninde şekillendiğini, onun insana ve hayata dair evrensel mesajlar verdiğini dile getiriyor. Azer Turan, Bahtiyar Vahapzade’yi Sovyetler Birliği döneminde dahi Türk dili, kimliği ve maneviyatının yılmaz bir savunucusu olarak tanıtıyor. Elnare Akimova, Vahapzade’nin şiirinin bastırılan millî bilinç ve değerlerin şiir aracılığıyla yeniden uyandırılmasına öncülük ettiğini belirtiyor. Orhan Aras, Bahtiyar Vahapzade ile mektuplaşmalarını, dostluk sürecini, şairin eserlerine ve kişiliğine olan hayranlığını anlatıyor. Pervin Nuraliyeva, Şeki’nin doğal ve kültürel zenginliklerinin Vahapzade’nin eserlerine nasıl yansıdığını dile getiriyor. İmdat Avşar, Vahapzade’nin Rus General Ovçinnikov’a karşı gösterdiği cesur tavrı ve haksızlıklara karşı nasıl direndiğini tarihî bir olay üzerinden ifade ediyor. Herkese iyi okumalar dileriz…